Hoe kom ik aan een boekenweekgeschenk?

Ik had ze al eerder zien liggen. Twee boeken die ik wel wilde hebben. De laatste reis van Columbus (Brinkbäumer & Höges) en Aarde der mensen van Pramoedya Ananta Toer. Allebij in de ramsj. Met de naderende boekenweek besloot ik te wachten met kopen.

Afgelopen donderdag was ik bij de Selexyz in Utrecht. Toer was helaas uitverkocht, dus zocht ik er iets anders bij. Dat werd Botjes van Midas Dekkers. Samen met Columbus iets over de 20 euro. Genoeg voor een boekenweekgeschenk dacht ik.

Ik had afgerekend en kreeg de boeken overhandigd. Echter geen geschenk erbij. Ik vroeg dus of ik er een bij kreeg. Niet dus. Botjes was een kinderboek en die doen niet mee.

Balend en morrend zei ik dat ik dan het boek van Columbus ook niet wilde hebben. Ik had het immers ook in Wageningen zien liggen, dus kon ik het daar ook kopen. Moest ik vervolgens weer helemaal naar beneden naar de servicebalie om te ruilen. Hoe flauw en klantonvriendelijk.

Vandaag was ik in Wageningen bij de Kniphorst. Daar lag het boek van Columbus en bovendien het boek van Toer. Ik blij en bij de kassa kreeg ik hier dus wel het geschenk. Morgen dus lekker met de trein naar Amsterdam!

buch dag 2007

De reis naar de Internationale Boudewijn Buchdag was dit jaar anders dan voorgaande jaren. Niet uit Gelderland en niet met de trein, maar met de auto vanuit Groningen. Ook in Amsterdam zelf was de locatie anders dan voorheen. Dit jaar zou voor het eerst het nieuwe gebouw van de OBA de plek zijn van lezingen en boekenplezier.

Met Bert van Vaan, die ik tegenkwam in de metro naar Amsterdam CS, liep ik naar het nieuwbouwlocatie. Enige twijfel bestond of we op de goede plek uit zouden komen. Beiden wisten niet hoe het nieuwe bibliotheek er uit zou zien en ook de bewegwijzering ontbrak. Gelukkig stond voor het fraaie pand de bakfiets van XX-uitgevers om de locatie te bevestigen.

We kwamen de imposante hal binnen, waar de met lichtbakken voorziene roltrappen meteen de aandacht trokken. De blik gleed vervolgens over de diverse witte kunstvoorwerpen naar de grootse en speels ingericht kinderafdeling. Via de roltrappen vervolgden we onze weg naar de bovenste verdieping. Links en rechts zagen we de mooie boekenkasten met fraaie verlichting. Alles zag er nog lekker “crisp” uit. Een bijzondere staat van nieuwe objecten die je het liefst zo lang mogelijk wilt behouden, maar onvermijdelijk zal verdwijnen.

Een laatst brede houten trap leidde naar de bovenste verdieping waar zich het restaurant bevond met een prachtig uitzicht over de stad, maar belangrijker nog het theater, waar de lezingen zouden plaatsvinden. Een mooi podium en een oplopende zaal met vele rijen comfortabele stoelen. Door de grotere capaciteit van de zaal leek de belangstelling dit jaar een stuk minder in vergelijking tot voorgaande edities, wat achteraf niet zo bleek te zijn.

Na de opening was het aan Karin Piters om de schrijver van het zesde deel in Büch en geen einde, Roy de Beunje, te interviewen over zijn passie voor Napoleon. Roy leek niet helemaal op zijn gemak en sprak niet ongeremd over zijn verzamelwoede. Hij kwam bij mij over als iemand die puur voor eigen plezier verzamelt en liever in zijn collectie vertoefd dan er over praat. Niks mis mee natuurlijk. Verzamelen doe je in eerst instantie voor eigen plezier.

Hierop volgde een presentatie over Spinoza. Een droge oratie over een onderwerp dat mij niet kon boeien. Ik sluit niet uit ik even ben weggedommeld, wat op zich ook welkom was na een lange reis. Voor mij zat een vrouw die speciaal voor dit onderwerp was gekomen, wat weer benadrukt hoe divers Boudewijns interesses waren en hoe het zoveel mensen kon aanspreken.

De lezing over de dodo sprak mij echter wel weer enorm aan en deed mijn biologenhart sneller kloppen. Met een grote hoeveelheid beeldmateriaal probeerde Jan den Hengst de heersende denkbeelden omtrent de dodo te weerleggen. Op sommige punten vond ik de argumentatie niet heel sterk, maar veelal ook wel. Een erg boeiende presentatie waardoor ik zeer uitkijk naar het lezen van zijn boek “De dodo, portret van een pechvogel”.

Als laatste kwam Warhol aan de orde. Een kunstenaar die regelmatig terugkomt bij het lezen en bekijken van Buch. Voorheen bleef het daarbij, maar dankzij deze lezing ben ik meer te weten gekomen over het leven en werk van Warhol. Een lezing die mijn interesse en nieuwsgierigheid prikkelde waardoor ik toch wel meer wil weten over deze markante figuur.

Met een tas vol boeken, een hoofd vol nieuwe impressies en in het gezelschap van Jan den Hengst liep ik terug naar het centraal station. Na een geslaagde Buchdag kon ik weer tevreden aan de lange weg terug naar huis beginnen.

John James Audubon

In het laatste weekend dat het nog te zien is, begeef ik me naar Teylers Museum. Hier ligt het duurste vogelboek ter wereld tentoongesteld. The Birds of America van de Amerikaanse vogelschilder John James Audubon (1785-1851) is voor het publiek toegankelijk. Niet alleen het duurste, maar ook het grootste.

Het boek is gewoonlijk veilig opgeborgen. Begrijpelijk gezien de kostbaarheid en uniekheid van dit werk. Ook het formaat maakt het niet makkelijk het boek even door te bladeren. Ik betwijfel of het vaak wordt ingezien, wat eigenlijk wel jammer is. Boudewijn Büch is verschillende malen bij Teylers geweest met het verzoek om het boek te bekijken. Of hij het ook daadwerkelijk heeft gezien weet ik niet. Voor mij was dit dus een unieke kans om dit wel voor elkaar te krijgen.

In vijf banden zijn de 435 gravures bijeengebracht. Vooraf had ik al een vermoeden van de omvang, maar desondanks word ik verbluft door het enorme en overwelgende formaat. Elke band heeft zijn eigen glazen vitrine. Opengeslagen op één van de paginas. Alle vijf even indrukwekkend.

Gelukkig is er naast de vijf opengeslagen delen meer te zien. Het werk van Audubon wordt in een historische context gezet door het werk te vergelijken met eerdere en latere vogelboeken, om zo de ontwikkeling van het vogelboek te kenschetsen. Onder deze werken zelfs een boek wat ik zelf in bezit heb.

Van Audubon sieren reproducties aan de muur op het oorspronkelijke formaat. Bovendien staan er bij enkele van de gravures ook een opgezet exemplaar van de vogel, zodat de schoonheid van de natuur en de gravures nog eens wordt benadrukt.

Na het zien van de tentoonstelling kan ik Boudewijn goed begrijpen dat hij zo graag het boek in had willen zien. Ik kreeg hiertoe de kans. Een eenmalige gelegenheid?

Boekenbeurs Eusebiuskerk

Het goede voornemen om meer boeken te lezen dan te kopen wordt niet echt ondersteund met het bezoeken van een boekenbeurs. In de Eusebiuskerk in Arnhem was afgelopen weekend de jaarlijkse boekenbeurs van de Vincentiusvereniging. Hoewel ik al veel selectiever ben met kopen kwam ik toch met 11 boeken thuis. Dit zijn er enkele:

De bijenchoreograaf van Thijs Goldsmidt. Een klein uitgaafje ter gelegenheid van de jaarwisseling 2004-2005 voor de vrienden van Em. Querido's Uitgeverij BV, Athenaeum-Polak & Van Gennep en Nijgh & Van Ditmar. Bioloog Goldsmidt is vooral bekend van zijn boek Darwin’s hofvijver waarmee hij werd genomineerd voor de AKO literatuurprijs..

Bij de sectie natuur kwam ik twee boekjes tegen van een andere gedragsbioloog. Vogels in hun domein en Vogels onderweg. Van Luuk Tinbergen is weinig te vinden op internet. In mijn beleving zijn de vogelboeken van Tinbergen ruim bekend, maar hieraan begin ik nu te twijfelen.

Om mij te verdiepen in de cultuur van enkele van mijn voorouders had ik al wat boeken van deze Indonesische schrijver in mijn bezit. Hier kwam ik Meisje van het strand en De vluchteling tegen. Deze twee titels van Pramoedya Ananta Toer had ik nog niet en kunnen op de groeiende stapel te lezen boeken. Handige pagina van google waarbij schrijvers staan op nationaliteit.

Dit boek had ik al in mijn bezit. Echter was de conditie ervan niet al te best. Eerder vorige week zag ik het boek in een nieuwe uitgave in de winkel liggen. Ik was dan ook blij verrast hier een zeer net exemplaar te vinden van Tolkiens Brieven van de Kerstman. In dit boek staan brieven die de kinderen van JRR Tolkien elk jaar voor kerst kregen. Ze waren afkomstig van de noordpool en bevatten verhalen geschreven door de kerstman over wat er dat jaar weer was gebeurd.

Als laatste heb ik mij laten verleiden om dit boek nog te kopen. Over het algemeen ben ik niet zo weg van dit soort boeken. Vaak zie je ze voor kerst of vaderdag verschijnen. Boekjes met leuke spreuken of met de grappigste krantenkoppen. Dit boek bevat alle extremen van de dierenwereld. Een boek wat ik normaal niet zou hebben gekocht. Wat maakte het dan toch aantrekkelijk? Het is een uitgave van National Geographic. Zoals ik al eens eerder heb geschreven een garantie voor mooie fotos. Zo is ook dit boek weer een lust voor het oog.

Linnaeus in Groningen

Na Harderwijk en Wageningen, heb ik ook een bezoekje gebracht aan de Linnaeusexpositie in Groningen. Het universiteitsmuseum is een leuk klein museumpje in de binnenstad van Groningen.

De hal met receptie oogt modern en dit beeld blijft bij de eerste expositieruimte. Hierin staan verschillende items opgesteld over de ruimtevaart en de link naar de universiteit. Een onderwerp wat me niet heel erg boeit, dus na enkele snelle blikken ga ik naar de volgende ruimte.

Hier tref ik de expositie aan waarvoor ik gekomen ben. “God schiep… Linnaeus ordende.” Van de drie expositie over Linnaeus, ziet deze er veruit het beste uit. Mooie glazen vitrines met nog mooiere oude boeken. Nette bordjes met tekst en in het midden van dit alles een buste van Carolus zelf. De expositie is duidelijk in tweeën te delen. Enerzijds de zoologische kant, anderzijds de botanische kant. In beide delen leren we hoe belangrijk Linnaeus is geweest in de naamgeving en ordening ervan. Jammer is wel dat het hierbij blijft. We krijgen nauwelijks iets te weten over zijn verdere leven, zijn tijd in bijvoorbeeld Nederland, zijn eigen reizen en zijn studenten.

Het zaaltje na de Linnaeus expositie verraste me aangenaam. Na de wat oppervlakkige tentoonstelling werd in dit zaaltje het leven en werk van Heinrich Kuhl en Johan Conrad van Hasselt belicht. Twee Groningse studenten die op de wijze van Linnaeus ook carrière wilden maken in de wereld van de botanie en zoölogie. Voor beide liep het helaas slecht af. Een leuke link naar de echte expositie wat deze net iets meer diepgang geeft.

Tenslotte wordt ik helemaal vrolijk van de bovenzaal. Een aantal oude houten vitrinekasten met een bonte collectie aan wetenschappelijk materiaal. Natuurkundige instrumenten, telefoons van oud tot mobiel, een menselijk anatomisch model van papier-maché, tropische beeldjes en het meest opmerkelijk (vond ik) een preparaat van een stukje mensen huid, zowel van een blanke als een zwarte persoon.

Een klein museum, maar zeker het bezoeken waard.

Er gaat niets boven Groningen

Al enige weken zit ik voor mijn werk in Groningen. Totaal een ander beeld dan het zo vertrouwde en knusse Wageningen. Een grote stad ligt nu aan mijn voeten. Enkele impressies uit het hoge noorden.

• Nog steeds heb ik alle boekwinkels niet verkend en valt er nog zoveel anders te ontdekken in de stad.
• Ik mis mijn computer om ’s avonds het wereld wijde web op te gaan. Stukjes schrijven lukt dus haast niet. Ook van lezen komt de laatste tijd weinig.
• Parkeren is een ramp in de binnenstad. Tenzij je 150 euro per maand aan een abonnement wilt uitgeven.
• Het centrum zit vol mooie gebouwen en leuke verborgen hofjes.
• Het straatje waar ik woon is zeer fotogeniek.
• Een enorme hoeveelheid fietsers en fietsen belemmeren regelmatig de weg.
• Ook het aanbod aan musea is een stuk beter dan in Wageningen. Ook hier een tentoonstelling over Linnaeus. Mooi opgezet, maar daarover later meer.

Nog genoeg te doen dus, maar zo weinig tijd…

Jan Wolkers

Afgelopen woensdag kocht ik nog een boek van Wolkers. Gisteravond hoorde ik bij het naar huis rijden het nieuws. Jan Wolkers is op 81 jarige leeftijd overleden. Een markant persoon.